Sposób gotowania potraw ma wpływ na koszty, jakie poniesiemy za energię wykorzystywaną do ich powstania. Jak więc zmniejszyć zużycie energii niezbędnej do gotowania, a także czas potrzebny na przygotowanie posiłków i tym samym obniżyć rachunki? Oto kilka wskazówek.

Gotowanie na kuchence

Dlaczego dobre nawyki w trakcie gotowania posiłków są tak ważne? Koszty związane z użyciem kuchenki to w wielu gospodarstwa domowych nawet 20% rachunków za energię.

Od czego zacząć? Na początek dobierz odpowiednie urządzenie grzewcze. Za najbardziej energooszczędne uznawane jest gotowanie na kuchence indukcyjnej.

O wysokiej energooszczędności takiej kuchenki świadczą dane. Szacuje się, że gotowanie 1 litra wody (uwzględniając podobne parametry związane z mocą czy wielkością garnka) zajmuje około:

• 4,45 minuty na indukcji,
• 8,2 minuty na płycie gazowej,
• 9 minut na płycie elektrycznej ceramicznej,
• 9,5 minut na płycie elektrycznej żeliwnej.

Jeśli chodzi o sam czas, najlepiej wypada czajnik elektryczny, który do ugotowania 1 litra wody potrzebuje 3,3 minuty.

Gotowanie na kuchence elektrycznej indukcyjnej pochłania mniej czasu i energii. Wystarczy wprowadzić w życie kilka wskazówek. Przyjrzyjmy się jednak najpierw, co generuje koszty związane z przyrządzaniem posiłków.

Gotowanie na kuchence – koszt

To, jaki będzie miesięczny koszt gotowania na kuchence indukcyjnej, zależy ściśle od poziomu zużycia energii, na którą składa się wykorzystana moc urządzenia i czas jego użytkowania. Uzyskane zużycie energii należy następnie pomnożyć przez aktualną cenę prądu za 1 kWh. W przypadku niektórych taryf, pod uwagę musisz wziąć także kwestie związane z porą poboru energii, która ma wpływ na koszt za 1 kWh.

Pamiętajmy, że na pobór prądu i tym samym koszty wpływ mają również inne czynniki:

• klasa energetyczna urządzenia – ostatecznie to, ile energii zużyjesz, zależne jest od tego, jakie potrzeby związane z poborem prądu ma konkretna kuchenka. Warto więc już na etapie zakupów postawić na energooszczędne urządzenie, być może jego cena będzie nieco wyższa niż tych standardowych, jednak w ostatecznym rozrachunku ta różnica może szybko się zwrócić;
• rodzaj materiału, z jakiego wykonany jest garnek – niektóre tworzywa dłużej się nagrzewają, co przekłada się na czas gotowania;
• gotowanie na mniejszym/większym ogniu – nie należy utożsamiać niższych kosztów gotowania jedynie z obniżeniem mocy palnika. Niestety, danie gotowane na „mniejszym ogniu” potrzebuje więcej czasu na podgrzanie, co przekłada się na koszty eksploatacji;
• rozmiar naczynia – kuchenki indukcyjne mają opcję, która sprawia, że pole robocze dostosowuje się do wielkości naczynia. Tym samym ogrzewa tylko te miejsca, gdzie znajduje się naczynie.

Czytaj także: Klasa energetyczna – czym jest i czy warto się nią kierować?

Przyjrzyjmy się teraz użytkowaniu kuchenki elektrycznej. W przeciwieństwie do kuchenki indukcyjnej, która nagrzewa się jedynie w miejscu, w którym położony został garnek z dnem ferromagnetycznym, kuchenka elektryczna nagrzewa pole grzewcze w całości. Przekłada się to na koszty związane z użytkowaniem. Mimo to kuchenka elektryczna pochłania mniej energii niż np. kuchenka na gaz, choć oczywiście trzeba tu również zwrócić uwagę na wiele czynników, jak m.in. klasa energetyczna urządzenia. Zasadniczo jednak według danych Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych kuchenka elektryczna zużywa o jedną trzecią mniej energii niż kuchenka gazowa. Tym samym, elektryczne urządzenie grzewcze jest bardziej energooszczędne niż kuchnia gazowa. Czy jednak przekłada się to na rachunki? Należałoby w pierwszej kolejności porównać ceny za gaz i za prąd.

Ile kosztuje gotowanie na kuchence elektrycznej albo indukcji zasilanej prądem? Aby to ustalić, należy wziąć pod uwagę aktualne ceny prądu oraz zużycie podczas gotowania.

W ramach tzw. tarczy solidarnościowej ustalono trzy limity cenowe – gospodarstwa domowe mogą liczyć na zamrożoną cenę prądu z 2022 roku do momentu przekroczenia:

• 2000 kWh rocznie – dla gospodarstw domowych,
• 2600 kWh rocznie – dla gospodarstw domowych, w ramach których funkcjonują osoby z niepełnosprawnościami,
• 3000 kWh rocznie – limit wskazany dla rolników i gospodarstw z Kartą Dużej Rodziny.

Gdy limit zostanie przekroczony, cena jest naliczana według taryf na 2023 rok. Dokładna cena prądu zależy od wielu czynników, zasadniczo jednak za jedną kilowatogodzinę zapłacisz np. 0,69 zł.

Aby wyliczyć koszt gotowania, musisz ustalić, ile zużyłeś kilowatogodzin – tabela poboru mocy przez urządzenie powinna być dołączona do instrukcji urządzenia. Następnie należy pomnożyć liczbę zużytych kilowatogodzin przez stawkę za energię.

Przykładowo, jeżeli mniejsze pole na kuchence indukcyjnej o mocy 1800 W pracuje przez równą godzinę, to zużycie wyniesie 1,8 kWh. Ile kosztuje gotowanie na kuchence indukcyjnej? Po przemnożeniu tej wartości przez wskazaną tu cenę prądu, a więc 0,69 zł, za godzinę użytkowania tego pola kuchenki zapłacisz 1,24 zł.

Przyjmijmy, że 1 kWh gazu to koszt 0,20 zł. Właśnie w takiej jednostce – w kWh, a nie w m3 przedstawiane są ceny gazu. Warto tu wspomnieć, że 1m3  gazu to niecałe 11 kWh (w przypadku gazu dostarczanego przez EWE to dokładnie 10,972 kWh). W ciągu godziny maksymalnego użytkowania kuchenki gazowej zużywa się ok. 1m3 gazu. Tym samym, w czasie godzinnego gotowania na kuchence gazowej można zużyć 11 kWh, co oznacza, że przy przyjętej cenie gazu zapłacisz około 2,20 zł za godzinne przyrządzanie dań na kuchence gazowej.

Nie należy jednak porównywać tych wartości jeden do jednego, z uwagi na znacznie krótszy czas potrzebny do przyrządzenia dań na kuchence indukcyjnej niż na gazowej, co zostało przedstawione na początku artykułu.

Czytaj także: 10 prostych sposobów na oszczędzanie energii

Jak oszczędnie gotować?

Oszczędne gotowanie zaczyna się od wprowadzenia drobnych nawyków, dzięki którym skrócisz czas czy konieczność dużego poboru energii.

Jak oszczędnie gotować? Poniżej kilka praktycznych wskazówek.

• Korzystaj z pokrywki, by zaoszczędzić nawet do 30% energii.
• Jeżeli gotujesz na kuchence elektrycznej, dbaj o to, by rozmiar garnka był dopasowany do wielkości palnika, by nie marnować energii.
• Gotuj dokładnie tyle, ile potrzebujesz, by niepotrzebnie nie wydłużać czasu gotowania.

W dobie wysokich cen energii głos w sprawie oszczędnego gotowania zabierają nawet naukowcy. Włoski noblista Giorgio Parisi przedstawił prosty sposób na to, jak oszczędnie ugotować makaron. Co ciekawe, w ten sam sposób można ugotować też ryż czy nawet jajka. Jak to zrobić? Wystarczy, że w momencie zagotowania wody, wyłączysz kuchenkę, przykryjesz garnek i pozostawisz na tyle czasu, ile normalnie gotowałaby się dana potrawa. Tak więc 8-12 minut w zależności od rodzaju makaronu czy ryżu. Bardzo ważne jest, aby w tym czasie nie podnosić pokrywki.

Jak oszczędnie gotować na indukcji?

Koszty związane z wykorzystaniem energii elektrycznej podczas przyrządzania posiłku na płycie indukcyjnej zależą od:

• liczby wykorzystanych palników – inny będzie pobór podczas korzystania z jednego palnika, a inny, gdy użytkowane są wszystkie;
• czasu użytkowania urządzenia;
• typu garnka.

Na tej podstawie warto wskazać kilka sposobów na to, jak oszczędnie gotować na indukcji. Oto one:

• nie gotuj zamrożonych produktów, gdyż potrzeba więcej czasu i większej mocy do ogrzania dania;
• sięgaj po garnki z materiałów, które równomiernie się nagrzewają;
• wykorzystuj tzw. ciepło resztkowe. Na kilka minut przed planowanym zakończeniem gotowania wyłącz kuchenkę i pozwól, by danie nagrzewało się wcześniej nagromadzoną energią. W przypadku kuchenki indukcyjnej ciepło resztkowe będzie oznaczone symbolem „H”, co oznacza, że pomimo wyłączenia urządzenia, palnik nadal ma wysoką temperaturę;
• pamiętaj o utrzymaniu garnka w czystości. Niedomyte dno garnka sprawia, że naczynie gorzej przylega do płyty, a czas gotowania się  wydłuża.

Jak oszczędnie gotować na płycie indukcyjnej? Gdy konkretne produkty spożywcze, np. makaron, wrzucasz dopiero do wrzącej wody, możesz wcześniej zagotować wodę w czajniku elektrycznym i wlać ją do garnka. Woda w czajniku ugotuje się szybciej, co również będzie miało wpływ na bardziej oszczędne gotowanie na indukcji.

Czytaj także: Licznik gazu – jak sprawdzić jego stan?

Jak oszczędnie gotować na gazie?

W czasach, gdy ceny rosną z dnia na dzień, nawet drobne oszczędności są na wagę złota. Poza tym, oszczędzanie na energii takiej jak gaz ziemny może być sporym zastrzykiem finansowym dla domowego budżetu np. w miesięcznej czy rocznej perspektywie czasowej.

Jak oszczędnie gotować na gazie? Przede wszystkim wykorzystuj triki związane z gotowaniem w mniejszych naczyniach dokładnie takiej ilości potrawy, jaką chcesz zjeść. Przykładowo, gdy zamierzasz zjeść jedną porcję zupy, zagotuj 200-250 ml, a nie całe 4 litry uprzednio przygotowanego dania. W ten sposób oszczędzisz nie tylko niezbędną energię do podgrzewania, ale także czas. Zasadniczo, mniejsza ilość podgrzewanej zupy to krótszy czas gotowania.

Stosuj pokrywki, które dodatkowo przyspieszą czas gotowania, co przełoży się na mniejsze zużycie energii.

Dobieraj wielkość palnika do garnka. Najlepiej, by naczynie było kilka centymetrów większe niż średnica palnika. Gdy płomień gazu dotyka ścianek garnka, zamiast podgrzewać jego dno, cały proces obróbki cieplnej trwa dłużej, co przekłada się na większe zużycie energii.

Chcąc zaoszczędzić gaz, kontroluj ilość wlewanej wody. Zbyt dużo cieczy w garnku wydłuży proces gotowania. Do czasu zagotowania się potrawy, gotuj ją na maksymalnym ogniu. W momencie, gdy zacznie wrzeć, zmniejsz palnik do małego lub średniego.

Pamiętaj, by regularnie czyścić palniki. Brudne – wydłużają czas gotowania, co przełoży się na większe straty energetyczne.

Gotowanie może pochłaniać mniej energii i czasu, wystarczy tylko stosować się do tych kilku zasad.